Buğday Üreticisi Mağdur Oldu

Buğdayda hasat zamanı çıkan kararnamenin üreticinin belini büktüğünü, fiyatlardaki düşüşün, üreticiyi büyük sıkıntıya soktuğunu ifade eden Çelik, üreticinin ilk darbeyi, hasatta çıkarılan kararnamenin etkisiyle düşen fiyatlarla yediğine dikkati çekerek, Toprak Mahsulleri Ofisi´nin (TMO) müdahale alım fiyatlarını açıklamakta gecikmesi ve üreticinin talebini karşılamayan bir fiyat açıklamasının ikinci darbe olduğunu ifade etti.

ÜRETİCİ ÜRETİMDEN KAÇAR

Çelik, bu ortamda hızlı ve acil karar alınması, kilogramda 5 kuruş olarak ödenen primin artırılması gerektiğini, bu yapılmazsa stratejik bir ürün olan buğdayda üreticinin üretimden kaçacağını belirtti.

ÜRETİCİNİN ZARARI GİDERİLMELİDİR

Bu kadar önemli bir ürün olmasına, piyasasının çok dikkat gerektirmesine, üstüne üstlük ekim dönemi başında yağış yetersizliği nedeniyle kuraklık yaşanmasına rağmen, bunlar yetmezmiş gibi, hasat döneminde, 27 Haziran 2017´de çıkarılan talihsiz kararnameyle buğday, arpa ve mısırda yüzde 130 olan gümrük vergisi oranlarının, buğdayda yüzde 45´e, arpada yüzde 35´e, mısırda yüzde 25´e indirildiğini hatırlatan Çelik, ?Üreticimiz ilk darbeyi, hasatta çıkarılan kararnamenin etkisiyle düşen fiyatlarla yemiştir. Hasatta çıkardığı yanlış kararnameyle buğdayda fiyatların düşmesine neden olan Bakanlığımız, primi artırarak hatasını telafi etmeli, üreticinin zararını gidermelidir. Buğdayda hasat zamanı çıkan kararname üreticinin belini bükmüştür. Gümrük vergisi oranlarının indirilmesi, ithalat yapılmasa da psikolojik etki nedeniyle buğday üretici fiyatlarını düşürdü. Fiyatlardaki düşüş, üreticimizi büyük sıkıntıya sokmuştur. Hasadın başında tonu ekmeklikte 1000-1050, makarnalıkta 1050-1150 lira olan fiyat, bazı bölgelerde ekmeklikte 800 liraya, makarnalıkta 900 liraya kadar geriledi. Hatta Trakya bölgemizde buğday fiyatı tonda 750 liraya kadar indi. Toprak Mahsulleri Ofisi´nin (TMO) hemen devreye girmesi gerekiyordu. TMO´nun acilen piyasaya girmemesi ve 12 Temmuz´a kadar müdahale alım fiyatını açıklamaması piyasayı çok olumsuz etkiledi. Piyasada denge bozuldu; üretici-tüccar-sanayici zinciri kırıldı. Öyle ki, karardan önce, üretici ürününü satacak tüccar, tüccar ise üreticiden satın aldığı ürünü alacak fabrika bulamadı. Bu ortamda açıklanan buğday fiyatı da yetersiz kaldı. Açıklanan müdahale alım fiyatı, düşen fiyatları yükseltmedi. Geçen yıl yüzde 12,5 protein içeren ekmeklik buğday fiyatı ton başına 910 lira açıklanmışken, bu yıl bu rakam enflasyonun altında yüzde 3,3 artışla 940 liraya çıkarıldı. 1000 lira olan makarnalık buğday fiyatı da artırılmadı. Üstüne üstlük protein oranına göre yüzde 7´ye kadar artış verilmesine olanak sağlayan geçen yılki uygulama, bu yıl ekmeklik buğdayda yüzde 5´e indirildi. Üreticide buğday fiyatları vasfına göre 830 liraya kadar düşmüş durumda. Hızlı ve acil karar alınmalı, kilogramda 5 kuruş olarak ödenen prim artırılmalıdır. Bu yapılmazsa stratejik bir ürün olan buğdayda üretici üretimden kaçırılır? dedi.

TMO ALIM MERKEZLERİ ARTIRILMALI

Çelik, TMO´nun randevulu alımlara geçmesinin alım merkezlerinde yığılmaların önüne geçtiğini ama yine de çiftçinin bazı sorunlar yaşadığını ifade ederek, ?Çiftçimiz, gümrük vergisi indiriminin ardından daha çok TMO´ya yöneldi, alım merkezlerinin kapasitesinin yetersizliği nedeniyle randevularda 1-2 aya varan ileri tarihlere verilen randevular görüldü. Bunun önlenmesi için, TMO, alım merkezlerinin sayısını artırmalı, geçici alım merkezleri kurmalı, Cumartesi günleri yaptığı gibi Pazar günleri de çalışmalı, hasat döneminde ürününü acilen satmak zorunda olan çiftçilerimizi tüccarın eline bırakmamalıdır. Gerekirse hasat dönemlerinde TMO alım noktalarına eksper takviyesi yapılarak satış için alınan randevuların sürekli açık kalması ve seri alım yapılması sağlanmalıdır. TMO, çiftçiyi mağdur etmemeli, yarı yolda bırakmamalıdır? ifadelerini kullandı.

Haber ve Fotoğraf: Onurhan BAYRAKTAR