KIRSALIN CAZİBESİ ARTIRILMALI

Kırsaldan şehre göçü değerlendiren Ziraat Odası Başkanı Sezai Çelik, ?Kırsaldan göç özellikle 1980´li yıllarda başlamıştı. 90´lı yıllarda hızlandı. İstanbul nüfusundan da Bursa nüfusundan da bunu görebilirsiniz. 2000´li yıllarda kısmen oluyor, ondan sonra da oranı düşüyor. Şuan az da olsa devam ediyor. Kırsaldaki insanın yaşam kalitesi çok düşük oluyor. Yollar, su problemi ve benzeri problemler, sosyal problemler hep sıkıntı oluyor. Örneğin adam yıllardır tarlada çalışmış, ailesi yıllardır tarlada çalışmış, evleneceği zaman ?Şehirden sigortalı iş bulursan kız veririz´ diye sebepler sunuyorlardı. Her şeye rağmen kırsaldaki para kazanıyorsa parasını cebine koyduğunda dünyayı da gezer tatilini de yapar. Kırsaldaki göçün nedenini defalarca konuşmuştuk. Bunu devlet de araştırıyor. En büyük sebepleri para kazanamamasıdır. Para kazanırsanız her türlü meşakkate katlanırsınız.?

KÖYLER YAŞANABİLİR HALE GETİRİLMELİ

?Türkiye genelinde böyle bir göç var. Bunu Bursa olarak değerlendirdiğimizde Bursa zaten göç alan bir yer. Bursa´nın dağ ilçeleri harici göç veren yer değil. İznik de göç veren yerlerdendir. Yenişehir tarım kendi ama göç veriyor çünkü sanayi yok. İnegöl neden göç vermemiş? Tarımla mobilya sanayisi hep bir aradaymış, sanayideki işini bitirip tarımdaki işine bakabiliyormuş. Buna rağmen İnegöl´ün bile birçok köyünde kahve yok. Oralardan şehre göç olmuş. Nihayetinde çiftçiyi kırsalda, tarımda tutamamışız, aşağıya inmiş. İnegöl´ün avantajları hem sanayide çalışıp hem de tarım işini yapıyor olmasıdır. Türkiye geneline vurduğumuzda hala daha önlenemeyen göçler söz konusudur. Ülkede ekonomi durur, sanayi durur, her şey durur, o zaman insanlar şehirde taş mı yiyecekler? Herkes gidip topraklarını işlemeye başlayacaklar. Başka şansları kalmayacak. Devlet öncelikle köyleri yaşanabilir hale getirmeli. Çiftçi ve üretici çok iyi desteklenmeli. Mevcut destekler az. Güzel destek ve hibeler var, İPART destekleri var. Köylerde kimi yerlerde turizm canlandırılabilir kimi yerlerde yatırım yapılabilir, köylerdeki hayat canlandırılıp geriye göç sağlanabilir. Hayvancılık çok daha desteklenmeli. Şu sıralarda hayvancılık da büyüklerin eline geçmeye başlayınca et piyasasıyla istedikleri gibi oynuyorlar, oynadıktan sonra da et pahalılığından bahsediyorlar. Bu sefer et ithal ediyoruz, karkas et ithal ediyoruz. İnsanları hayvancılıktan kaçırıyoruz. Ondan sonra adam durur mu? Posof, Kars, Ardahan gibi bölgelerde müthiş bir hayvancılık var. O bölgedeki toplumun yüzde 10´u o işi yapıyor, yüzde 90´ı burada. Eğer para kazanılıyorsa bu insanlar niye kaçmış? Kırsalda yaşayan insanlara özellik vereceksiniz, orada tutmaya çalışacaksınız. Gerekirse elektriğini almayın. Bunların çarelerini sırasıyla uygulamaya koyduğunuzda insanlar orada kalır. Önce maddi destek ve imkân sağlanmalı. Bunları çok iyi tespit etmeliyiz. Hiç köyüne gitmemiş, köyde durmayacak bir insan devlet desteğini görünce geliyor, parayı kapıp gidiyor. Bunları iyi ayırt etmek lazım. Bu işi seven, sevecek insan lazım.?

KIRSALIN CAZİBESİ ARTIRILMALI

?Şehirde doğmuş insanı köye götürüp çalıştıramıyorsun. Oraya dönmesini göze alabilecek para kazanması lazım. Cazibeli hale getirmek lazım. Yoksa insan neden durup dururken toprağını terk edip gitsin? Yarın öbür gün topraklarımız da büyüklere işlemeye başlayacak. Ondan sonra görün bakın fiyatlarla nasıl oynanıyormuş. İsaören´de şeftali 1.25 lira, insanlar 5 liraya yiyormuş. Enflasyonu İsaören´deki, Deydinler´deki şeftaliye göre yapsınlar, manavdaki fiyata göre yapmasınlar. İyi hesap yapmak lazım. Yeni Tarım Bakanımız da sektörün içinden çıkma. İyi olmasını bekliyoruz. Sorunlarımız belli. İnsanları kırsala geri döndürmek için kırsalı cazip hale getirmek lazım? ifadelerini kullandı 

Haber ve Fotoğraf: Onurhan BAYRAKTAR