ÇİFTÇİ KİRAZDAN BEKLEDİĞİNİ BULAMADI

Kiraz mevsimi geldi, ancak çiftçi bu yıl beklentilerini alamadı. Üretici fiyatlardan yakınırken, Ziraat Odası ise yağan yağmurlar nedeni ile kirazların çatlamasından endişeleniyor. Çatlayan kiraz TARSİM kapsamında olmadığından, zararın büyük olacağı ifade edildi.

TARLADA 2, PAZARDA 10 LİRA

Edebey köyünde yurt içi ve yurtdışına kiraz satan üreticileri ziyaret eden İnegöl Ziraat Odası Başkanı Sezai Çelik, çiftçinin sıkıntılarını dinledi. Kiraz üreticisi Fahri Erol, kiraz fiyatlarından memnun olmadıklarını vurgulayarak, “Burada fiyat 2 lira, pazarda 10 lira olduğu söyleniyor. Yani aracı mı yiyor, bir dengesizlik mi var? Burada 3-4 lira olsun, pazarda 5-6 lira olsun. Arada çok uçurum var. Millet bağırıyor, kiraz yiyemiyoruz diye, biz burada bağırıyoruz satamıyoruz diye. Arada bir şeyler var ama kim alıyor, kim yiyor. Tüketiciye niye bu kadar farkla gidiyor. Anlayamıyoruz. Bizim sıkıntımız bu. Şuan burada 2-3 lira arası. Pazarda da 6 liraya da, 10 liraya da kiraz var” dedi.

İÇ PİYASA REZİL

Bir başka üretici Mehmet Cengiz ise, kirazın iç piyasasının bozuk olduğunu söyledi. Cengiz, ihracat işinin de çok iyi olmadığını savunarak; “İzmir’de daha önce kiraz çıkıyor. Parayı İzmir alıyor. Bize de ihracatçı firmalar geldi. 6-8 lira arası dediler. Ama yazdıkları para 4-5 lira. Bir dengesizlik var. İhracatta olsa bir dengesizlik var. İç piyasa zaten görünüyor, rezil. Bu sene üretimde fazlalıkta yok, yarıdan az durumda. Türkiye genelinde de üretim az. Normal da daha fazla para etmesini bekliyorduk. Toplama parası bin lirayı geçiyor. Bin 100 lirayı buluyor. Karabudur denilen kiraz var. Fabrikalar ve piyasa alıyor. 1,8 lira ila 1,7 liraya alıyorlar. Bin 100 lira bunun sadece işçi parası. Köylüye bir şey kaldığı yok. Pazarda da biz görüyoruz 3-4-5 lira. Lüks semtlerde ise, 10-15 lira. Böyle bir dengesizlik var” diye konuştu.

Ziyaret sırasında Edebey’de bulunan Kayapınar Köyü Muhtarı Murat Özer de kiraz konusunda değerlendirmelerde bulundu. “Gerçekten piyasada fiyatlar çok düşük” diyen Muhtar Özer, “Bilhassa yarımca dediğimiz kiraz zarar da ettiriyor. Bin 200 liraya kiraz toplattık. Maliyeti zaten ortada. Nasıl işin içinden çıkacağız, bilemiyoruz. Şuan için kısa saplı van dediğimiz kirazlar 2 ila 2,3 lira arasında. Karabudur dediğimiz kirazlar 1,7-1,8 lira arasında, en fazlası 2 lira. Bunun ilacı nerede, toplama maliyeti nerede? Gerçekten köylü perişan. Biz yarımca kirazında 3,5-4 lira arası bekliyorduk. Karabudur kirazını 2-2,5 lira arası, ihracata giden napolyon kirazını en az 5 lira bekliyorduk. Ama maalesef ihracat kirazı bile 4-4,5 liraya gidiyor. Ben 5 liraya yazılan görmedim. Daha ihracat için napolyon kirazının hasadı yeni başlıyor” dedi.

GÜNDE 300 TON KİRAZ TOPLANIYOR

Ziraat Odası Başkanı Sezai Çelik, çiftçiyi dinledikten sonra genel bir değerlendirmede bulundu. Kiraz sezonunun 20 gün önce yarımca cinsi kirazla başladığını hatırlatan Başkan Çelik, “Daha sonra karabudurla devam ediyor. Bu sene kirazlarda da hastalık mı var? Çabuk yumuşama durumu da var. Açıkçası kirazın dayanma gücü yok. Ondan dolayı da çiftçi tatmin olmadı. Şuan iç piyasayı görüyorsunuz. 2-3 lira gibi. Ama bizim asıl önem verdiğimiz ihracat. Onun da en azından 4 liradan aşağıya düşmemesini istiyoruz. 4-6 lira arasında deniliyor ama benim korkum daha da aşağıya düşmesi. En azından 4 lirada kalması bizim için iyi olur. Şuan İnegöl`de günde 300 ton kiraz toplanıyor. Bunun yarısı ihracata, diğer yarısı da iç piyasaya gidiyor. 12 ile 15 bin ton arasında kiraz üretimi bu sene bekleniyor” dedi.

ÇATLAYAN KİRAZ TARSİM KAPSAMINDA DEĞİL

Yağışların devam etmesi durumunda kirazların çatlama riski olduğunu da belirten Çelik, şöyle konuştu: “Şuan yeniden yağmur mevsimine girdik. Ani yağmurlar başlarsa bu kirazlar çatlar. Ondan sonra sen feryadı gör. Biz bu kiraz çatlamasını bir türlü TARSİM sigorta kapsamına sokamadık. Onun da acilen sokulması gerekiyor. Her sene söylüyoruz. Geçen sene dolu vurduğu zaman da söyledik. Çok önemli bir konu. Sigorta yapıldıktan sonra ne şekilde zarar görürsek görelim, onun karşılanması gerekir. Burada ve yukarı köylerde bir ay kiraz hasadı sürecek. Bu süre içinde kiraz yağmura yakalanırsa çatlar. O zaman köylü mahvolur. Nereden bakarsanız bakın, işimiz sıkıntılı. Temennimiz inşallah 4-6 arasın da ihracat kirazının para yapmasıdır.”